Woorden eindigend op ь

Zoals gesteld (hier), meestal is niet moeilijk te bepalen of een woord mannelijk, vrouwelijk of onzijdig is. Het wordt alleen een beetje ingewikkeld als het eindigt op het zachte teken, de мягкий знак of ь, en zulke woorden zijn er veel. Alvast handig is dit: ze zijn nooit onzijdig. Voor wat de rest betreft – mannelijk of vrouwelijk –, deze regels wijzen je de weg.

Mannelijk

Een woord op ь is mannelijk in deze gevallen.

Natural gender
Woorden die een man aanduiden, zijn ook mannelijk voor de grammatica. Denk aan царь (tsaar), король (koning), зять (schoonzoon) en парень (jongen, vriendje, jongeman).

Kalendermaanden
Alle maanden in het Russisch zijn mannelijk. Dat zie je meteen aan март, май en август, maar het geldt dus ook voor январь, февраль, апрель, июнь, июль, сентябрь, октябрь, ноябрь en декабрь.

Verder ook:

• De meeste zelfstandig naamwoorden op -тель, zoals краситель (verf, kleurstof), строитель (bouwer), учитель (leraar), выключатель (schakelaar), смотритель (kijker), водитель (chauffeur, bestuurder), руководитель (baas, leidinggevende), читатель (lezer), портфель (portfolio), приятель (vriend).

• De meeste zelfstandig naamwoorden op -арь, zoals вратарь (keeper, doelman), дикарь (wilde), пекарь (bakker), календарь (kalender), словарь (woordenboek), букварь (abc-boekje).

• Een hele restcategorie aan woorden die onder een andere regel vallen, of waarvan je het geslacht maar aanneemt, opzoekt of vanbuiten leert. Zoals тюль (tule), рояль (vleugel, piano), шампунь (shampoo), конь (paard, hengst), фонарь (lantaarn), якорь (anker), дождь (regen), путь (pad), день (dag), полдень (middag), картофель (aardappel), корабль (schip) en Кремль (Kremlin).

Vrouwelijk

Een woord op ь is vrouwelijk in deze gevallen.

Natural gender
Woorden die een vrouw aanduiden, zijn ook vrouwelijk voor de grammatica. Zoals мать (moeder), дочь (dochter), свекровь (schoonmoeder). Ook te zien aan de laatste twee letters, zie verderop.

Einde op -ость
Woorden die eindigen op -ость zijn vrouwelijk (die op -ть meestal ook, zie onder). Hier zijn er veel van; het is vergelijkbaar met het Nederlandse -heid. Denk allereerst aan мягкость (zachtheid); andere voorbeelden zijn смелость (moed, dapperheid), нежность (tederheid), глупость (domheid), близость (nabijheid), плотность (dichtheid), любознательность (nieuwsgierigheid). Ook vrouwelijk zijn сухость (droogte), специальность (specialisme), радость (vreugde) enzovoort.

Einde op -бь, -вь, -дь, -зь, -сь, -ть
Vrouwelijk zijn de meeste woorden met als laatste twee letters бь, вь, дь, зь, сь of ть. Zoals любовь (liefde) maar ook ненависть (haat), en тетрадь (aantekenschrift), площадь (plein), высь (hoogte), связь (verbinding), спесь (hoogmoed), церковь (kerk), мечеть (moskee), обувь (schoenen) кровать (bed) en нефть (olie).

Daarop zijn uitzonderingen. Dierennamen zoals голубь (duif), лебедь (zwaan), медведь (beer), гусь (gans) en лось (eland) zijn mannelijk. Zo ook гвоздь (spijker), дождь (regen), коготь (klauw) en ноготь (nagel), вождь (leider), локоть (schouder) en гость (gast). Of ze vallen onder een andere regel, zoals тесть (schoonvader), ‘natural gender’ mannelijk.

Einde op -чь, -шь, -щь, жь
Ook vrouwelijk zijn ночь (nacht) en полночь (middernacht), мышь (muis), вещь (ding), брошь (broche), помощь (hulp) , рожь (rogge), vanwege of te zien aan de laatste twee letters.

Wisselend

Die regels helpen je niet in alles. Zo kunnen woorden die eindigen op -ль, -нь of -рь zowel mannelijk als vrouwelijk zijn. Mannelijk zijn спектакль (voorstelling), огонь (vuur), алкоголь (alcohol) en фестиваль (festival). Vrouwelijk de woorden медаль (medaille), модель (model) мишень (doel, doelwit), осень (herfst), жизнь (leven) en дверь (deur).

Links en video’s helpen je verder.

Soft sign stories – Russian words ending in a soft sign -ь
(Russian with Tamara, 2019, 3 m)

Русская грамматика: род существительных, заканчивающихся на Ь
(русский с носителем, 2018, 9 m)

Gender of words with SOFT SIGN (Ь) | Russian for Beginners
(Ru-Land Club, 2018, 6 m)

Meer

• Слова на мягкий знак (-Ь): мужской или женский род? (Oleg Ilyasov, 2019, 4 m)
• Nouns with tricky genders (College Russian, 2018, 2 m)
• Существительные мужского и женского рода на Ь (Anastasija Žakula, 2018, 4 m)
• Nouns Ending with a Soft Sign. What’s Their Gender? (Be Fluent in Russian, 2017, 4 m)
• Мягкий знак в конце слова (Русский язык с Таней Ключ, 2017, 2 m)

Als je het niet weet, gok dan op vrouwelijk. Het merendeel van de woorden op -b valt onder die categorie.